PERSBERICHT

Cybercriminelen maken steeds meer slachtoffers. Oplichting vaker via je telefoon, tablet en PC

Whatsappfraude treft wethouder Heerhugowaard

Wethouder Groot (54) uit Heerhugowaard is net bezig met een speech voor Internationale Vrouwendag. Ze heeft bijna netjes op papier gekregen hoe haar moeder een grote invloed had gehad op het leven van haar en haar zus, wanneer ze door laatstgenoemde via Whatsapp wordt benaderd. “Haar naam stond in het scherm, haar profielfoto klopte. Ik heb er geen moment aan getwijfeld of dat zij het was,” zegt ze.

Na een gesprek over koetjes en kalfjes, wordt de vraag gesteld of zuslief €1500 over kan maken om lopende rekeningen af te lossen. “Vanwege haar nieuwe telefoon, had ze nog geen bankierenapp en was het allemaal lastig,” zo zegt Groot. Ze concludeert achteraf pas dat het taalgebruik van haar zus in de Whatsappjes niet helemaal overeen komt met haar schrijfstijl. “Misschien dat dat het was, maar het begon opeens bij mij te kriebelen. Ik stond op het punt om het geld over te maken. Ook omdat mijn zus meteen had gevraagd het oude nummer te verwijderen, heb ik dat oude nummer meteen gebeld. Mijn zus wist van niets en was in shock dat ze hierbij betrokken is geraakt.”

Zelfs een wethouder laten cybercriminelen dus niet buiten schot. Zelf is ze er nog het meeste van onder de indruk: “Als je in de krant iets leest over Whatsapp-fraude, dan denk je toch dat jou zoiets nooit zal overkomen. Ik vind het dus goed dat er veel aandacht voor is. Het heeft mij geleerd om altijd alert te zijn, ook als je druk met andere zaken bezig bent.”

De daders hebben waarschijnlijk via Facebook onderzoek gedaan en alle zaakjes aan elkaar gekoppeld. “Op Facebook is alles te vinden en te downloaden. Zo komen ze waarschijnlijk ook aan de informatie en de profielfoto van mijn zus. Mijn telefoonnummer stond op mijn Facebook-profiel, maar dat heb ik direct na het incident weggehaald. Ook de andere familieleden hebben dat op mijn aanraden gedaan, want ik heb mijn ervaring uitgebreid gedeeld in de Whatsappgroep van de familie. Iedereen is geschrokken van hoe makkelijk het ging.”

Na het voorval van haar zus wordt wethouder Groot nog tweemaal benaderd via Whatsapp om grote bedragen over te maken. Van alle pogingen heeft ze melding gemaakt bij de Fraudehelpdesk en daarbij zelfs een dossier aangeleverd van gebruikte linkjes en screenshots. Tot haar teleurstelling kan deze informatie niet gebruikt worden bij het opsporen van de daders: “Vanwege de privacywet is mij verteld.”

Wethouder Groot maakt van haar hart geen moordkuil en wendt zich tot social media om haar verhaal ook daar uitgebreid te doen. Daar kreeg ze veel bijval. “Denk niet dat je wereldwijs genoeg bent, net zoals ik,” lacht ze schamper. Met screenshots van de Whatsappconversatie heeft Wethouder Groot laten zien hoe daders op een simpele manier proberen het vertrouwen te wekken en je er in te laten stinken. “Het grappige is dat je als slachtoffer zelf veel informatie geeft waar de criminelen slim op voortborduren. Hierdoor komt het gesprek oprecht en authentiek over. Ik heb daarom begrip voor mensen die er wel intrappen. Je wordt heel snel in een verhaal gezogen. Hopelijk helpt mijn verhaal ook anderen weer.” 

"In 2020 zagen we een vervijfvoudiging van het aantal aangiften van vriend-in-noodfraude," zegt Wilfred van Mulligen, specialist Digitalisering & Cybercrime bij politie-eenheid Noord-Holland. “Op WhatsApp komt deze vorm van fraude momenteel het meest voor. Criminelen doen zich voor als een bekende en zeggen dat ze dringend financiële hulp nodig hebben. Achteraf blijkt het account van de bekende te zijn gehackt. Het kan ook zijn dat de oplichter een vals account of een nieuw telefoonnummer gebruikt. De echte bekende in kwestie is zich van geen kwaad bewust. Vraagt een bekende jou via WhatsApp om geld over te maken? Wees dan alert en neem eerst telefonisch contact op met degene die jou om geld vraagt.”

Burgemeester Bert Blase van de gemeente Heerhugowaard is blij dat de wethouder haar verhaal met anderen wil delen: “Steeds meer mensen krijgen te maken met misleiding en oplichting via email, whatsapp, sms en telefoon. Die berichten zien er ‘betrouwbaar’ uit, dus de kans dat je daar slachtoffer van wordt, is reëel. Daarom steun ik de oproep om vooral je verhaal te vertellen, want daarmee help je nieuwe slachtoffers voorkomen.”

Doe je verhaal
Wil je na het lezen van dit artikel ook jouw ervaring (anoniem) delen om anderen te behoeden voor de gevolgen van internetcriminaliteit? Bezoek dan www.hetslachtofferspreekt.nl voor meer informatie. Je kunt je ervaring mailen naar info@nh-sv.nl. Wij gaan vertrouwelijk om met je gedeelde informatie. Onze communicatieadviseur neemt eerst contact met je op en bekijkt samen met jou hoe we anderen met jouw verhaal kunnen behoeden voor cybercriminaliteit.