PERSBERICHT

Cybercriminelen maken steeds meer slachtoffers. Oplichting vaker via je telefoon, tablet en PC

Petra uit Den Helder slachtoffer van Marktplaats-fraude

Noord-Holland, 19 mei 2022 – Petra* (31) uit Den Helder kan zichzelf wel voor het hoofd slaan. Buiten de gebaande paden van Marktplaats om wordt ze via WhatsApp benaderd of de door haar aangeboden fotocamera nog beschikbaar is. Petra wordt uiteindelijk voor bijna 1200 euro gedupeerd via Marktplaats-fraude.

Het linkje waarop ze één cent moet betalen om de koper ervan te overtuigen dat ze echt is wie ze is, komt Petra duur te staan. “De potentiële koper heette Wilma, ze had een schattige profielfoto van haarzelf samen met haar hondje. Dat wekte genoeg vertrouwen om te doen wat ze van mij verlangde,” zegt Petra. Wilma geeft via WhatsApp aan op dat ze de fotocamera graag wil kopen, maar dat ze nare ervaringen heeft gehad met eerdere online aankopen. Ze vraagt Petra om via het betaalplatform van Marktplaats een cent te betalen, zodat ze haar identiteit kan vaststellen.

Petra doet via Google onderzoek naar het platform en leest dat het inderdaad bestaat. Nietsvermoedend drukt ze op de gestuurde link en probeert het geld over te maken. Twee keer loopt ze echter tegen een foutmelding aan, waardoor ze de boel begint te wantrouwen. Met haar telefoon belt ze anoniem op naar Wilma, maar daar krijgt ze de voicemail. Ze verandert haar gebruikersnaam en wachtwoord bij haar bank in de hoop problemen voor te blijven. Tevergeefs, blijkt een dag later als ze rond etenstijd drie verschillende pushmeldingen van haar bank-app krijgt. “Rond die tijd is het altijd hectisch thuis met eten koken en een peuter naar bed doen, waardoor ik er niet tijdig op aansloeg. Toen ik later nog een pushmelding kreeg, zag ik dat er verschillende spaar- en betaalrekeningen van mij en mijn partner waren leeggehaald. Ik ben slachtoffer geworden van phishing.”

Bij de bank laat zij meteen haar rekeningen bevriezen. Ze krijgt te horen dat met behulp van haar gegevens enkele andere telefoons aan haar account zijn gekoppeld, waar ook verificatiecodes van betalingen naar toe zijn gestuurd. In totaal is er voor bijna 1200 euro afgeschreven.  Ze doet na het voorval aangifte bij de politie. “Ik heb begrepen dat de pakkans laag is,” stelt ze. “Op het anonieme internet worden buitgemaakte bedragen in 9 van de 10 gevallen doorgesluisd naar onherleidbare rekeningnummers. Maar het is altijd goed om aangifte te doen, zodat samenwerkende instanties verbanden kunnen leggen om daders zo goed mogelijk te achterhalen.”

Ze heeft haar ervaringen gedeeld met haar omgeving. Deze reageerde gelukkig niet met een vermanend vingertje. “Ik was hoogzwanger en druk bezig met de dagelijkse beslommeringen, het was rond etenstijd. Natuurlijk kan ik mijzelf wel voor het hoofd slaan, maar ik troost mijzelf met de gedachte dat ik niet de enige ben die in een onbewaakt ogenblik voor de bijl gaat. Mijn advies is: wees bedachtzaam op dit soort praktijken en check iets dubbel als je het niet vertrouwt.”

De camera heeft Petra uiteindelijk nooit verkocht. Lachend: “Uiteindelijk heb ik hem gewoon weggedaan. Die camera maakte toch al slechtere foto’s dan de meeste telefoontjes van nu.”

Wilfred van Mulligen, specialist Digitalisering & Cybercrime bij politie-eenheid Noord-Holland: “We adviseren mensen altijd goed op te letten als ze online zakendoen. Gebruik bij verkoop en aankoop van goederen altijd de chat van het verkoopplatform en handel de zaak niet af op bijvoorbeeld WhatsApp. En heel belangrijk: klik niet op een betaallink van iemand die je niet kent. Oplichters laten het lijken alsof je naar de website van de bank, Tikkie of iDEAL gaat, maar in werkelijkheid ga je naar een site waarop de crimineel kan meekijken met de inloggegevens.”

Burgemeester Jan de Boer van Den Helder: “Het verhaal van Petra laat zien dat een ongeluk in een klein hoekje zit. Een moment van onoplettendheid kan grote gevolgen hebben: financieel en emotioneel. Het is belangrijk dat iedereen zich zo goed mogelijk wapent tegen digitale criminaliteit. De omvang groeit snel en er ontstaan voortdurend nieuwe, sluwe valstrikken.” Burgemeester Jan de Boer roept inwoners op om slachtofferverhalen te delen: “Elk persoon kan slachtoffer worden van digitale criminaliteit. Niemand hoeft zich te schamen voor wat hem of haar is overkomen. Het is belangrijk dat slachtoffers hun verhalen delen om anderen te waarschuwen voor de gevaren en gevolgen. Dankzij gedeelde ervaringen verkleinen we de kans op nog meer slachtoffers.”

Doe je verhaal
Wil je na het lezen van dit artikel ook jouw ervaring (anoniem) delen om anderen te behoeden voor de gevolgen van internetcriminaliteit? Bezoek dan www.hetslachtofferspreekt.nl voor meer informatie. Je kunt je ervaring mailen naar info@nh-sv.nl. Wij gaan vertrouwelijk om met je gedeelde informatie. Onze communicatieadviseur neemt eerst contact met je op en bekijkt samen met jou hoe we anderen met jouw verhaal kunnen behoeden voor cybercriminaliteit.